کارتریج (cartridge)

از دستگاه هایی که در ادارات و دفاتر و دانشگاه‎ها به وفور دیده‎اید، پرینتر و دستگاه کپی است که قطعه مصرفی آن کارتریج بوده و باید حین خرید نوع دستگاه و برند و حتی مدل دقیق دستگاه را بدانید.

یا برای شارژ آن اقدام کنید که اگر تصمیم به شارژ گرفتید، برای پرینتر جوهرافشان منبع جوهر و برای پرینتر لیزری تونر پودری باید تجدید شود.

با انواع کارتریج آشنا شوید

در این بخش قصد داریم شما را با انواع کارتریج از نظر نوع دستگاه، قابل شارژ یا غیر قابل شارژ بودن قطعه، رنگی یا سیاه و سفید بودن و موارد جزئی دیگر آشنا کنیم. کارتریج از نظر نوع دستگاه، شامل دستگاه کپی یا پرینتر است و پلاتر در راستای کاهش هزینه های چاپ به تفصیل شرح داده شده است. در مورد پرینتر در گام اول نوع جوهر افشان و لیزری به صورت مجزا توضیح داده خواهد شد زیرا قطعات و کارکرد در این دو مدل با هم تفاوت دارد. حین خرید با دو مدل رنگی و سیاه و سفید مواجه هستید که قیمت سیاه و سفید تقریبا دو برابر رنگی است و بسته به نیاز شما می‌توان پکیج کامل تهیه کرد یا قطعات به صورت مستقل تهیه شود.

مزایا و معایب کارتریج جوهر افشان

برای چاپ عکس نوع جوهر افشان مناسب ‌ترند و در مقایسه با لیزری در چاپ متن ضعیف ‌تر است. زمان زیادی را صرف چاپ می‌کند اما امکان استفاده از کاغذ با گرماژ معمولی (وزن متوسط) و ضخیم و کاغذهای عکاسی ، در انواع جوهرافشان وجود دارد. تعویض کارتریج جوهرافشان دردسر زیادی دارد و مصرف آن بالا و تعداد خروجی چاپ زیاد نیست.

مزایا و معایب کارتریج تونر لیزری

پرینتر لیزری در چاپ متن بسیار عالی عمل می‌کند اما در چاپ عکس این قابلیت را ندارد. در پرینتر لیزری، تعویض تونر بسیار ساده و راحت است و با یک تونر با تعداد بسیار زیادی پرینتر هم خوانی دارد. پرینترهای لیزری ، سرعت کار بسیار بالایی دارند و تعداد چاپی که انجام می‌دهند به مراتب از نوع جوهرافشان بیشتر است. با انتخاب پرینتر لیزری شما امکان استفاده از پرینتر چند منظوره را نیز خواهید داشت. پرینترهایی که هم اسکنر هستند و هم پرینتر و هم دستگاه کپی که در واقع به آنها پرینتر های چند کاره می گویند.

کارتریج پلاتر

پلاتر در واقع پرینتر چاپ در ابعاد بزرگ است و از لحاظ کارایی مانند پرینتر جوهر افشان عمل می کند. قطعه مصرفی پلاتر نوعی از کارتریج است که هزینه چاپ پرینتر را تا 70 درصد کاهش می‎دهد و برای استفاده از آن لازم نیست تا هیچ چیز را در پرینتر تغییر بدهید، تنها موردی که باید رعایت کنید این است که از جوهرهای بی کیفیت استفاده نکنید. در واقع کارتریج پلاتر نوعی جوهر پرینتر است که در منبع رنگ انواع جوهر افشان استفاده می‌شود اما وزن آن ها متفاوت و کیفیتشان برای پرینتر مناسب ‎‌تر است.

کارتریج در دستگاه کپی

دستگاه کپی مانند پرینتر لیزری عمل می کند و کسانی که با دستگاه های کپی کار می‎کنند با تونر آشنا هستند. تونر نوعی پودر فشرده و غلیظ است که در کارتریج دستگاه ذخیره می‎شود و زمانی که سندی را روی دستگاه کپی می‌گذارید، دستگاه از تونر استفاده می‌کند. تونر ها در دو نوع مشکی و رنگی موجود است که اگر دستگاه فتوکپی ، رنگی باشد از نوع رنگی آن استفاده می‌کند و در صورتی که سیاه و سفید باشد نوع دیگری از تونر به کارش می‌آید.

جنس این پودر ترکیبی است از اکسید آهن ، رزین ، پلی استر ، پلیمرها و پودر کربن و به این ترکیب، تونر دستگاه کپی می‎‌گویند. این پودر با رنگ های مختلفی به بازار عرضه می‌شود و سایز آن بین 14 تا 16 میکرومتر است و کم و زیاد کردنش بستگی به خواست کاربر و کیفیت تصویر دارد.

اگر تا به حال کپی گرفته باشید، متوجه شده‎اید که گاهی تصویر کمرنگ است و این کمرنگ شدن به معنای تمام شدن تونر دستگاه است و باید برای عوض شدن یا شارژ کردن آن اقدام کنید. متخصصان اعتقاد دارند که در این شرایط باید هم کارتریج عوض شود و هم تونر آن اما در شرایط کنونی، به دلیل به صرفه نبودن، می‎توان مخزن تونر را شارژ کرد.

کارتریج سیاه و سفید یا رنگی

در چاپگرهای جوهر افشان سه رنگ اصلی کاربرد دارد، زرد و قرمز و آبی که در صنعت چاپ به آنها رنگ های CMY می گویند. همچنین رنگ مشکی نیز بسیار متداول است که زمانی به کار می‌رود که در تصویر نیاز به تولید رنگ مشکی باشد. برای ایجاد تصاویر با کیفیت علاوه بر چهار رنگی که نام برده شد رنگ های قرمز روشن و آبی روشن هم به آن اضافه می‌شود.

در انواع جوهرافشان ممکن است چند مخزن جداگانه هر کدام برای یکی از رنگ ها تعبیه شده باشد که کاربرد بر حسب نیاز از یکی از آنها استفاده کند. در نوع لیزری رنگی تونرهای مشکی و زرد و قرمز و آبی مورد استفاده هستند که کاربر بر حسب نیاز از تک تک و یا ست کامل آن ها استفاده می‌کند.

کارتریج های قابل شارژ

کارتریج قابل شارژ به این مفهوم است که منبع رنگ یک پرینتر چه جوهری باشد و چه لیزری ، بتواند در صورت خالی شدن دوباره پر شود یا اصطلاحا شارژ شود. این نوع از کارتریج ها بسیار به صرفه و مورد استقبال می باشد. تمامی تونر های لیزری دارای قابلیت شارژ مجدد هستند و اغلب انواع جوهری نیز هم شارژ می‎شوند. تنها دسته‌‌ی خاصی از کارتریج قابلیت شارژ ندارد و در واقع یک بار مصرف هستند.

اگر کارتریج از نوع جوهری و قابل شارژ باشد، جوهر را به تانکری که در بیرون پرینتر است تزریق می‌کنیم. زمانی که جوهر به سر کارتریج رسید، به روی کاغذ پاشیده می‎شود. این کار برای کاربر نیز ساده است و امکان انجامش را دارد اما برای شارژ تونر لیزری باید پکیج کامل از دستگاه خارج و دوباره تمیز و شارژ شود. انواع قابل شارژ از نظر اقتصادی به صرفه است. در صورتی که کارتریج به صورت دوره‌ای و مرتب تمیز شود و اصول ایمنی در استفاده از آن لحاظ گردد، شارژ مجدد می‌تواند از صرف هزینه های بیشتر بکاهد. تنها موردی که باید برای شارژ مجدد لحاظ شود، چگونگی مرغوبیت جوهر یا در مورد لیزری پودر تونر است. در شارژ مجدد باید دقت شود در صورتی که جوهر غیراستاندارد و بی کیفیت به دستگاه تزریق شود  نه تنها کیفیت کار خروجی پایین می‌آید بلکه به خود دستگاه هم صدمه وارد می‎شود. این کار فرسایش و تخریب قطعات دستگاه را به دنبال خواهد داشت. اگر از انواع غیر اورجینال درجه 2 یا 3 استفاده کنید، عملا امکان شارژ مجدد وجود ندارد زیرا قطعه کیفیت لازم برای چند بار شارژ شدن را از دست می دهد.

تعویض کارتریج های لیزری و جوهر افشان

اگر زمان چاپ به مشکلی بر خوردید، اولین شک شما به کارتریج می‌رود، به ماده‌ای که درون منبع رنگ است و باعث رنگین شدن می‎شود. حال زمان آن رسیده که قطعه مصرفی را تعویض و یا آن را شارژ کنید.

کارتریج از چه قطعاتی تشکیل شده است؟

به یاد داشته باشید که پرینتر شما چند قطعه اصلی دارد که یکی از آنها کارتریج است. اگر چه این قطعه یکی از قطعات اصلی به شمار می رود، اما یک قطعه کاملا مصرفی است و از اجزای متعددی تشکیل شده است. در ادامه شما را با قطعات اصلی کارتریج آشنا خواهیم کرد:

درام پرینتر یا درام کارتریج چیست؟

درام از اجزای اصلی کارتریج در پرینتر و هم در دستگاه های کپی است. درام کار انتقال تصویر را بر روی کاغذ به عهده دارد و شکل آن شبیه به یک میله‌ی استوانه‌ای بوده و قابلیت رسانایی نور دارد و جنس آن به گونه‌ای است که رسانای الکتریسیته باشد. معمولا برای درام دستگاه کپی از سلنیوم استفاده می‌کنند. درام در کارتریج ها معمولا سطح براقی دارد و در هنگام کار دارای الکتریسته ساکن است. درام علاوه بر رسانایی ، نسبت به نور حساس بوده و این دو خاصیت باعث خواهد شد تا قبل از خواندن تصویر اطلاعات به سطح آن منتقل شود. درام بار الکتریکی مثبت دارد و باعث می‌شود تا بار الکتریکی قسمت هایی را که لیزر مشخص کرده تغییر دهد. در نتیجه نوتر شارژ به این قطعات جذب می‌گردد و سپس سطح کاغذ گرم شده و پودری که از کارتریج روی درام پاشیده شده است آب می‌گردد و روی سطح کاغذ می‌آید. در آخر تونری که به سطح درام چسبیده به واسطه سطح فوم رول وَر می‌آید.

مگنت پرینتر یا مگنت کارتریج چیست؟

در پرینترهای لیزری قطعه‌ای وجود دارد که به شکل قلم و یا غلطک است. نام آن مگنت رولر و یا غلطک دولپر است و این قطعه در کارتریج پرینتر قرار دارد. مگنت بر سطح مخزن اصلی کارتریج جاسازی شده و زمانی که می‌خواهید کارتریج را شارژ کنید آن را خواهید دید. اگر این غلطک را باز کنید داخلش یک مغزی آهن‌ربایی قرار گرفته که ترکیب خود غلطک فلزی است. این مغزی آهن ربایی ، مانند هر آهن ربای دیگری یک قطب مثبت و یک قطب منفی دارد . کار مگنت این است که پودری را که داخل کارتریج قرار گرفته با چرخشی که انجام می‌دهد بیرون می‌آورد و به سطح انتقال می‌دهد.

انواع مگنت پرینتر

در تمام پرینترها مگنت وجود دارد اما ممکن است ترکیب و یا جنس آن ها تفاوت داشته باشد. به هر حال عملکرد همه آن ها یکی است. پرینترها با برند های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند که از معروف ‌ترین آن ها سامسونگ ، کانون و HP است. به طور مثال مگنت در هریک از این سه برند متفاوت از دیگری است. مثلا در مدل های جدید پرینتر سامسونگ، اصلا مغزی آهنربایی وجود ندارد و تنها شبیه یک لوله تو خالی است. در حالی که در پرینترهای شرکت کانون و HP، مگنت درست شبیه به یک لوله فلزی است. در این پرینترها مغزی ثابت و لوله توسط یک چرخدنده می‎‌چرخد.

زمان تعویض مگنت

در کارتریج ، اطراف غلطک مگنت دو عدد بوش پلاستیکی است که در صورت خراب شدن عوض می‌شود. رویه مگنت هم اگر به گونه ‌ای خط و خش پیدا کرده باشد که کاملا تخریب شده و باعث پایین آوردن کیفیت چاپ بشود، باید عوض شود.

فیوزینگ پرینتر چیست؟

از ابزارها و قطعات داخلی پرینتر یکی هم فیوزینگ است.  مانند کارتریج این قطعه یکی از مهم ‌ترین اجزای پرینتر است و در پرسه چاپ نقش تعیین کننده‌ای دارد. اگر درباره فیوزینگ پرینتر بیشتر بدانید، این آگاهی سبب می‌شود تا بهتر از این قطعه استفاده کنید. به موقع آن را تعمیر کنید تا از خرابی زودتر آن جلوگیری کرده باشید. کاری که فیوزینگ انجام می‌دهد گرم کردن کاغذ درون پرینتر است.

تفاوت کارتریج اورجینال با طرح

نکته اول اینکه به هر حال کارتریج قابل شارژ هم به مرور زمان خاصیت و کیفیت خود را از دست می‌دهد و باید تعویض شود. بنابراین تصور اینکه نوع فابریک قابل شارژ همیشگی است و نیازی به تعویض ندارد تصور درستی نیست.

حالا اگر مجبور به تعویض شدید، بهتر است از کارتریج‌ های اورجینال استفاده کنید. بسیاری از کاربران دلیل این کار را نمی‌دانند. علت اصرار بر اورجینال بودن قطعه تضمین کیفیت کار آن است. چگونگی تشخیص کارتریج اصل و طرح در تولید آن هاست. کارتریج اصل را کارخانه های سازنده تولید می‌کنند و مارک و آرم آن‎ها نشان می‌دهد که کالا اورجینال و متعلق به آن کارخانه است اما کارتریج  های طرح تولیدات کارخانه های اصلی پرینتر نیست. برای خرید کارتریج در درجه اول به سراغ کارتریج اصل بروید که مسلما از قیمت بالاتر و البته کیفیت متفاوتی برخوردار است. در صورتی که کارتریج اورجینال را در دسترس نداشتید، به خصوص در این شرایط اقتصادی خاص که واردات اورجینال مستلزم شرایط ویژه‌ای است، می‌توانید به انواع غیر اورجینال کارتریج هم فکر کنید. واقعیت این است که در حال حاضر این قطعه به اشکال و کیفیت های گوناگون در بازار وجود دارد و قطعات غیر اورجینال هم از لحاظ کیفی درجه بندی دارند (درجه 1، 2 و 3) هر کدام از آنها کیفیت خاص خود را دارند. به عنوان مثال کیفیت کارتریج‌ های درجه 1 ، تقریبا تفاوتی با مدل اورجینال آن ندارد. خرید این قطعه به لحاظ اقتصادی هم به صرفه است و هم با خرید آن از محصول با کیفیتی استفاده کردید.

درجه 2 کارتریج نوع متوسط این محصول است و ارزان‌تر است و سرعت و ظرفیت کمتری از کارتریج درجه 1 دارد. امکان صدمه به دستگاه هم با استفاده از آن منتفی نیست. کارتریج های درجه 3 اما کاملا بی کیفیت هستند. به دلیل اینکه از کارتریج هایی هستند که یک بار مصرف شده، تمیز و به اصطلاح بازسازی و رنگ می‌شود و به مشتری ارائه می‌گردد و کیفیت چندانی ندارد و به دستگاه صدمه می‌زند و برای چاپ دم دستی و کم اهمیت به کار می‌رود.